Mendekoste igandea C Meza LAPURDI IRRATIA 2019-06-09

MENDEKOSTE EGUNA C

Lehen irakurgaia :

( Izpiritu Sainduaren jaustea dizipuluen gainerat )

Apostoluen Egintzetarik 2,1-11

1 Mendekoste eguna etorri zenean,
toki berean bildurik zauden dizipulu guziak.
2 Bat-batean harrabotsa izan zen zerutik, haize azkar baten ufa iduria,
eta heiek zauden etxe guzia bete zuen.
3 Orduan, suzko mihiak bezalako batzu agertu zitzaizkioten,
eta bakotxaren gainean bana gelditu.
4 Denak Izpiritu Sainduaz bete ziren,
eta hizkuntza arrotzez mintzatzen hasi,
Izpirituak bakotxari emaiten zion bezala.
5 Egun heietan Judu jainkozale ainitz bazen Jerusalemen,
zerupean diren herrialde guzietarik etorriak.
6 Harrabots hura entzutean, jendetza handia bildu zen harat,
eta harriturik zauden,
nork bere hizkuntzan mintzatzen entzuten baitzituen.
7 Harriturik eta xoraturik, erraiten zuten :
“ Mintzo diren horiek, ez ote dira denak Galilearrak?
8 Gutarik bakotxak nolaz entzuten ditu bere ama-hizkuntzan?
9 Badira gurekin Partiar, Mediar, eta Elamdarrak;
Mesopotamian, Judean eta Kapadozian,
Itsas Beltzaren hegietan, Azian bizi direnak ere;
10 badira Frigia eta Panfiliakoak, Egipto
eta Zirene inguruko Libia aldekoak, bai eta Erromatarrak ere;
11 eta denek , Judu eta judu-berri, Kretar eta Arabiar,
gure hizkuntzetan aditzen ditugu Jainkoaren miragarriak aipatzen.”

Giristinoen besta izan aintzin, Mendekoste Juduen besta bat zen. Eta Juduen besta bat
izan aintzin, laborantzako besta zen, uztaren bururatzearen ospatzeko. Besta bat noiz sortu den
ez da sekulan xuxen jakiten ahal : ixtorian zehar, ohidura batzuren arrastoak agertzen dira,
han eta hemen. Mendekoste bestarentzat, hastapenean aurkitzen da laborantza besta bat eta
polliki polliki Elkargoaren oroitzapenak xertatu bezala dira, izpiritual maileraino. Erran
dezagun Bazko bestarentzat gertatu dena Mendekostetako bestarentzat berdin izan dela.
Mois aintzin, Bazko besta egiten zen. Laborariek eta abere-hazlek beren ohidurak
bazituzten udaberrikari. Menturaz, bi besta horien artean, lehena udaberriko uzta hastean eta
bertzea uzta bururatzean. Bien artean sei-zortzi aste ziren. Jalgitza liburuak dio Egiptotik
ateratzea Bazko bestarekin egin zela. Ordutik, udaberrikari egiten ziren ohidurak, Jainkoak
bere populua nola askatu zuen ospatzen zen. Hola Bazko bilakatu zen Egiptotik ateratzearen
ospakizuna. Gisa berean, Jalgitza liburuak erraiten du Jainkoak Moiseri manamenduak eman
ziozkala Egiptotik ateratu ondoan. Ondorioz, uzta besta aldatu da eta legearen emaitza
bilakatu. Ondotik bi besta horie
Geroztik Izraelek lokarri sakona aurkitu du bien artean : Bazko, esklabotasunetik
ateratzea, bainan esklabotasuna ez da bakarrik gorputzarena. Beraz, Mendekoste, Lege
emaitzaren besta, izpiritual azkatasuna izan da. (Izraelek dio Legea azkatasunaren bidea dela).
Kristoren denboran, Juduen Mendekoste hori, legearen emaitzaren besta, besta guziz
premiatsua zen : Jerusalemerat beilaz joaiteko urteko hiru bestetarik bat. Egungo irakurgaiak
hori oroitarazten du hastapenean : „Mendekoste eguna etorri zenean, toki berean bildurik
zauden dizipulu guziak.“ Luk Jesusen dizipuluez mintzo da, bainan testoak erraiten du ere
herri guzia jendez betea zela, toki guzietarik etorriak : „Egun heietan Judu jainkozale ainitz
bazen Jerusalemen, zerupean diren herrialde guzietarik etorriak“. Jesus hil zen urtean
sekulako jendealdia bazen beraz Jerusalemen. Nahitara erraiten da Jesus „hil zen“ urtea,
haren pizteaz mintzatu gabe, zeren pizte hori ixiltasunean dago oraino. Jerusalemerat etorri
diren jende horiek ez dakite ez nor den Jesus hori, ez zer gertatu zaion.
Dizipuluentzat, urte hortako Mendekostea ez da bertze urtetakoa bezalakoa. Heientzat,
deus ez da berdin. Alabainan ez dakite batere zer gertatuko den. Ongi konpreniarazteko
egiazki zer gertatu den, Lukek preseski kondatzen du gertakaria. Testamendu Zaharraren hiru
testo aipatzen ditu : Legearen emaitza Zinai mendiaren gainean; Joel profetaren hitza; Babel
dorrearen ixtorioa.
Zinai mendian gertatua : suzko mihiak, arrabots „Haize azkar baten ufa iduria“:
Jainko Jauna su baten erdian agertu zen, suaren kea altxatu zen labe bateko iduri, eta mendi
guzia daldaratu zen. Mois Jainkoari mintzatu zen eta Jaunak erantzun emaiten zion ortzikarraskan. Gertakari hau aipatuz, Lukek adiarazi nahi du urte hortako Mendekoste hori Zinai
berri bat dela. Bere Legea populuari eman zion bezala, Jainkoak bere Izpiritua emaiten dio
orain. Jaunaren Legea, harrizko lauzetan izkiriatu zen lehen; orain jendearen bihotzetan
emana da.
Bigarrenekorik, Lukek Joel profeta aipatzen du. „Ene izpiritua denetan zabalduko
dut” dio Jaunak. Eta hemen, herrialde guzietarik etorri direnak kondatzen ditu “zerupean
diren herrialde guzietarik etorriak”.
Azkenekorik, Babeleko gertakaria. Lehen egintza: jende guziek hizkuntza bera zuten.
Obra haundi bat egitea erabaki zuten: animaleko dorre bat! Orduan Jainkoak hizkuntzak
nahasten ditu. Ez dute gehiago elgar ulertzen ahal.
Zer pentsa gertakari huntaz ? Jainkoak gure ongia nahi duenaz geroz, ez da pentsatzen
ahal gu makurtzeko egin duela gauza hori. Jainkoa gure artean sartzen da zerbait
konpreniarazteko. Zer litaike ulertu behar duguna ? Asmu bakar bat ukaitea ez dela bide ona.
Elkartasuna bilatzea, gauza ona da, bainan elkartasuna desberdintasunarekin egina da.
Batasuna ez da berdintasuna. Batasuna ez da berdintasunean. Maitasunaren batasuna
desberdintasunean da.
Babelen gizarteak desberdintasuna ikasten du; Mendekostez, desberdintasunaren
bidez den batasuna ikasten du. Ordutik, zerupean diren herrialde guziek beren
desberdintasunezko mintzaira guzietan aipatzen dute mezu bakar hau: Jainkoaren egintzak
miragarriak dira .

Salmoa 103

Leloa: Jainkoa, zure Izpiritua igor guri,
Mundu guzia dadin berri!

Eskerrak eman, nere arima, Jainkoari:
Handi zare zu handi, Jainkoa, izigarri!
Zein diren nasai zure egintzak, Jainko Jauna,
Zuk egin hoitaz lurra betea dago dena.
Begitartea zuk gordetzean, denen lotsa,
Zuk hatsa kenduz, heien gorputza zer errautsa!
Berpizten dira zuk igortzean zure hatsa,
Eta betbetan berritua da mundu hitsa.
Jainko Jaunari betiereko laudorio,
Moldatu hoitan duela beti bozkario.
Nik diotana izan bekio laketgarri:
Jainkoa baitan duket nik beti boz-iturri.

Egungo salmoa, laudoriozko salmo bat da. Ez da harrigarri Mendekostez irakurtzea.
Lukek Apostoluen Egintzetan kondatzen du nola Apostoluek, Mendekoste goizean, Izpiritu
saindua beren baitan zutela, Jainkoaren miragarriak aipatzen zituzten, hizkuntza guzietan. Ez
da fededun izan behar kreazionearen aintzinean miretsia egoiteko. Herrialde guzietan
aurkitzen dira olerki ederrak naturaren edertasuna goraipatzen dutenak.
Mirestearen hizkuntza berdina da munduan zehar. Bainan desberdintasunak ere badira,
eta horiek dira interesgarriak : horiek dira Elkargoaren populuari egin goiargiaren herrestoak.
Lehen desberdintasuna, baitezpadakoa Izraelen fedearentzat : Jainkoa Jainko da, ez da
bertze Jainkorik. Ohargarri da Hasiera liburuan iduzkia eta ilargia ez dira jainko, argiak dira,
bertzerik ez. Kreaturak dira hek ere, bertso batek erraiten duen bezala: “Zuk Jauna, egunak
seinalatzen dituen ilargia egin zinuen eta ere iduzkia, ilargiaren sartzea dakiena.” Jainkoa da
egiazki denen egile eta hitzek hori erakusten dute: “handi zare zu handi, Jainkoa, izigarri“.
Bigarren desberdintasuna: Kreazionea ona da. Oihartzun bat litake Hasiera liburuan
kausitzen den errepika : „eta Jainkoak ikusi zuen ongi zela“. 103. salmo hau Hasierako
ixtorioa bezala egina da: kreazioneko sei egunak ditu aipatzen, bat bertzearen ondotik, lerro
lerro, gizona eta emaztea emanez buru, Jainkoaren hatsarekin.
Hirugarren desberdintasuna: kreazionea ez da lehengo denborakoa. Jainkoak ez du
mundua egin eta bere gisa utzi. Lokarri bat bada beti Jainkoa eta kreaturen artean. Erraiten
dugularik „Sinesten dut Jainkoa baitan , zeruaren eta lurraren kreatzailean“, ez dugu bakarrik
lehengoa aitortzen, bainan Haren menpean girela beti onartzen. „Begitartea zuk gordetzean,
denen lotsa, zuk hatsa kenduz , heien gorputza zer errautsa! Berpizten dira zuk igortzean zure
hatsa, eta betbetan berritua da mundu hitsa.“
Bertze berezitasun bat Izraelen fedean: kreazionearen buruan, gizona eta emaztea.
Kreazionearen erregetasuna ukan dute, Jainkoaren hatsaren medioz. Holako gauza harrigarri
bat gogoratzeko behar zen goiargi bat. Hau da ospatzen Mendekostez : gu baitan den
Jainkoaren Izpiritua dardarikatzen da Jainkoaren izaitean : „Moldatu hoitan duela beti
bozkario…Jainkoa baitan duket nik beti boz-iturri.“

Bigarren irakurgaia

(Izpirituak seme egiten gaitu)

Jondoni Paulok Erromanoeri 8, 8-17

Haurrideak,
8 haragiaren arabera dabiltzanek, Jainkoari ezin kausi.
9 Zuek, aldiz, ez zabiltzate haragiaren arabera,
bainan Izpirituaren arabera,
Jainkoaren Izpiritua zuen baitan denaz geroz.
Norbaitek Kristoren Izpiritua ez badu, hori ez da Kristorena.
10 Bainan zuen baitan balinbada Kristo,
zuen gorputza hila izana gatik ere bekatuaz,
Izpirituak bizia emaiten dautzue, zuzentasunari esker.
11 Jesus hilen artetik piztu duenaren Izpiritua zuen baitan bizi bada,
hilen artetik Jesus piztu zuenak
zuen gorputz hilkorrak ere biziaraziko ditu
zuen baitan bizi den Izpirituaren bitartez.
12 Zorretan gaude beraz, haurrideak, bainan ez haragiaren alderat,
haren arabera bizitzeko.
13 Horrela bizi bazirezte, hilen zirezte;
bainan, Izpirituaren bidez
giza egintza gaixtoak hiltzen baditutzue, biziko zirezte.
14 Jainkoaren Izpirituak gidatzen dituenak,
heiek dira Jainkoaren seme.
15 Ez duzue ukan esklabo egiten zaituzten izpiritua,
oraino beldurrean bizitzeko;
seme egiten zaituzten Izpiritua duzue ukan:
eta Izpiritu horren bidez “ Abba..Aita! ” erranez
oihu egiten diogu Jainkoari.
16 Beraz, Izpiritu Sainduak berak aitortzen dio gure izpirituari
Jainkoaren haur girela.
17 Eta haur bagira, ondoko ere gira,
Jainkoaren ondoko eta Kristorekin batean ondoko;
harekin sofritzen badugu, aintzan ere harekin izaiteko.

Testo hunen zailtasun haundiena « haragia » hitzean da. Jondoni Pauloren denboran
eta gure mendean hitz horrek ez du sentsu bera. Gorputza edo haragia eta izpiritua edo arima
erabiltzen ditugu, bat bertzearen kontra. Jondoni Paulo mintzo delarik ez ditu horiek bat
bertzearen kontra emaiten . Jondoni Paulok aipatzen duen haragia ez da guk deitzen dugun
gorputza ; aipatzen duen izpiritua, ez da guk deitzen dugun arima. Ez ditu bi hitz emaiten bat
bertzearen kontra, bainan bi erran-molde : « haragiaren arabera dabiltzanak » eta
« Izpirituaren arabera dabiltzanak ». Jondoni Paulontzat, bi bizi-molde edo bi nagusiren artean
dugu hautua egin behar.
Haragiaren arabera bizitzea, Jainkoarenganik urrun bizitzea da Jondoni Paulontzat,
gure adimenaren mugetan eta gure gizadiaren indarren mugetan bizitzea. « Haragia » edo
bekatua elgarrekin emaiten ditu, Jainkoaren kontra izaitea bezala, konfiantxa eskasean.
Desertuko bizian, eguneroko hersturetan, bereziki gose eta egarrian, Izraeltarrek uste zuten
Jainkoak beren ber utzi zituela eta xede gaixtoetan zabilala. Gisa berean Adamek uste zuen
Jainkoak eman ziozkan mugak haren kontra zirela, eta desobeditu zion. « Konfiantxa » betiko
arazoa da, lehengoa eta oraikoa, hoinbertzetainokoa nun deitzen dugun „hastapeneko“ edo
„sortzekoa“.
Izpirituaren arabera bizi
Izpiritua zuen baitan denaz geroz. » « Zuen baitan », Jondoni Paulok hiru aldiz erabiltzen du.
Ezekiel profetak zion : “Zuen baitan emanen dut ene Izpiritua eta biziko zirezte“. Bataioaz
geroztik, dio Paulok, „Jainkoaren Izpiritua gu baitan dago“. Izpirituaren egoitzak bilakatu
gira: Harek du manatzen. Hura da etxeko jaun.
Hori erranez geroz, fededunaren baitan sartzen dela aitortzen dugu, indar emaiteko eta
Kristoren baitan eginak gure baitan ere egiteko : « Jesus hilen artetik piztu duenaren Izpiritua
zuen baitan bizi bada, hilen artetik Jesus piztu zuenak zuen gorputz hilkorrak ere biziaraziko
ditu zuen baitan bizi den Izpirituaren bitartez. » Gure gorputz hilkorretan biziz oraino,
Kristoren Izpirituaz bizitzen ahal gira jadanik. Jondoni Paulok Erromanoeri dio « Jainkoak
bere maitasuna bihotzerat ixuri baitauku, berak eman Izpiritu Sainduaren bidez. » Eta
Galaziarreri idazten diote zoin diren Izpirituaren fruituak : « Maitasuna, bozkarioa, bakea,
pazientzia, bihotz ona, onginahia, leialtasuna, eztitasuna, bere buruaren jabe izaitea ».
Bertzeekin nolako lotura dugun, halakoa dugu Jainkoarekin.
Gure bizian nork manatzen du ? Zerk gaitu mugiarazten ? Jondoni Pauloren arabera,
edo haragia da nagusi, edo Izpirituaren arabera bizitzea hau da : „Maitasuna, bozkarioa,
bakea, pazientzia, bihotz ona, onginahia, leialtasuna, eztitasuna, bere buruaren jabe izaitea“
eta hori egun guzietako bizian. Haragiaren arabera bizitzea aldiz, ezazoltasuna edo herra.
Bertzela erraiteko, Izpirituaren arabera bizitzea hau da bertzeeri buruz bizitzea da; haragiaren
arabera bizitzea guhauren burua bakarrik ikustea.

Zato Izpiritua, Lan aldietan pausu Garbi lohitsu dena,
Eta guri zerutik Kar aldietan bake, Ihinzta idor dena
Igor zure argia! Nigar minetan gozo! Senda zaurturik dena.
Zato beharren aita, Oi argi dohatsua, Hunki gogor dagona,
Zato dohain emaile, Bete bihotz barnea Susta hotzik dagona
Zato bihotz-argia! Fededun guzieri! Xuxen makur doana.
Minen eztitzailea, Zure laguntza gabe Eman fededuneri,
Arimen baitan zauden Ez da deus gizonean Dena zuri baitaude,
Arintzaile gozoa. Deus hobengabe denik. Zazpi dohain sainduak.


Alleluia, alleluia